Ықтасын болмай тау iшi, Ызғарын ұлытып. Сары аяз қарып бет-жүзiн, мұз қатып кiрпiк, Қайың құрығын сүйретiп қайқаңға шықты Жылқышы малға «һай-һайлап», Түз-тағы үркiп. Елтiрi тымақ кигенi, қасқырдан iшiк – Суықтан қамсау. Сары аяз – қас қылған күшiк. Алашабырланып қоян жон беткейдiң қары – Ажырап қалған бейнебiр басқұрдан үзiк. Иiнiнен өтiп құлама, иiрлi жардың, Тебiндеп кешке шыққаны үйiрлi малдың. Төсiнде қырдың тебiсiп құлын мен тайы, Сергiтер бойын, қандырып иiн құмардың. Үйiрдi мынау үйiрген айғыры күштi, Шау тартса дағы әлiгүн айбыны сұсты. Қарагер құлын қалқиған шалынып көзге, Тегi бiр айғыр есiне тай күнi түстi... ...Аршып тастады айғырдың тұяғы қарды, Жылқышы көзi жiтiрек – Қияны шалды. Бетеге, жусан белде жоқ, Қыр астын қармап, Жұғын да болмас жұмырға қияғы қалды. Қараңғы iңiр қара шат төрiнде жатқан, Бiр сүйкем жұлдыз шаңытты көгiнен аққан... Тобықтай оймен толғанар жылқышы шалым Көп малға қарап қырдағы тебiнде жатқан. Шыңылтыр аяз алмайды-ау тызақтап тағат, Сiңiп барады қойнауға түсi аппақ алап. Әлiмсақтан-ақ тектi мал, Әлi кеткен бе, Әйтеуiр қаны сұйылып ұсақтап барат. ...Бұзылып күнi, Бiлiндi үскiрiп алдан, Борасын жаяу жүгiрдi – ұшқыны қардан. Кешегi белдi жылқының ұстыны қалған: Дәмелi көптiң жылқыдан мiнiп кеткенi – Ау жетпес шабан, Алдаған түс қылып арман. Жылқышы шал да айтып қап iлкiде шынын: – Жыға танымас кей тантық жылқының сынын!.. Жүйрiктiң сойын бұзғаны бөтен жұрт келiп, Ұға алмай ұрпақ бұрынғы үлгiнiң сырын. Қазақы жылқы азайған, Арғымақ қайда? Дүйiм жұрт жатыр даурығып, дау құрап ойда. Рысактардың буданы – ел сүйген тұлпар, Жүгiртiп мәз бол... Сабаумен салғылап, қойма!.. ...Мал бағу қиын – ес кетiп, жан шығарасың... Тебiнiп атын жылқышы, қамшыға басып. Тұлпар шығатын құлын бар, ...Тұғыр да болар, Жабысы келiп тайына қанжығаласып... ...Жүйрiгi жауыр болды ма, тұғыры – тұлпар? Дем-күшi еске алынбай: тығыны шырқар. Озбаса тұғыр – Иесiнiң сезiгiн секем Көтерме сүйрер деген бiр ұғымы қымтар. Көтерме қалмас тоқ үмiт, ұзын дәмемен... Қарагер құлын ақ қарда қызынған денең! Тақымға басып құрықты, Көңiл түбiнен Жылқышы сонда суырда шыжымдап өлең...
